سفارش تبلیغ
صبا ویژن
زبان آموزی

اندکى که دوام دارد ، به از بسیارى که ملال آرد . [نهج البلاغه]

نوشته شده توسط:   ف - اکبری شلدره  

کودک و زبان مادری- 12
یکشنبه 103 آبان 6  10:59 عصر

دیدنِ حال

اگر همه ی این گام‌ها به درســتی برداشــته و مهارت‌ها به خوبی پرورده شــوند، قابلیتی عظیــم در کودک پدیدار می‌شــود

و شــاخک‌های حسّی برونی، برانگیخته و هوشیار می شــوند و در پی آن، چشم درون همه ی اعضا و جوارح گشوده می‌شود؛

آن وقت است که انسان با همه ی وجود، شــنیدن و دیــدن و ... را تجربه می‌کند.

جلال الدّین محمّد مولوی با نظر به همین حال و مقام معنوی و تعالیِ روحی است که در غزلیات می‌فرماید:    

      آیـنه‌ام آیـنه‌ام، مردِ مقالات نه‌ام    

دیده شود حال من، ار چشم شود گوش شما

 نیز در رمان «منِ او» با اشاره به این قابلیت انسان می‌خوانیم:

«عبدل فضول- از بس که گوش‌هایش تیز بود، لقب فضول به او داده بودنــد- دود چپقش را بیرون داد و گفت:

فقط با گوش که نمی‌شــنوند. بایست با همه چی شنید؛ با چشم، با گوش، با سر، با دهن، با پا، با دست... با فکر، با کلّه، با معرفت، با همه چیز بایست شنید.

بایست گوش کرد. هر چیزی یک حرفی دارد، امّا همه را با این دو تا گوش نمی‌شــود شنید». ( امیرخانی ،1385، صص 169-70).



  • کلمات کلیدی :
  • نظرات شما ()

    نوشته شده توسط:   ف - اکبری شلدره  

    کودک و زبان مادری -11
    شنبه 103 شهریور 3  5:22 عصر

    در بخش نگاره، بــر آموزش و یادگیری نوآمــوزان، از طریق حواس پنجگانه، تأکید شــده است؛

    زیرا این حس‌ها همچون دریچه‌ها یا جویبارانی هســتند که برای گســترش و تقویت دنیای زبــان و ذهن و قابلیت‌های ادراکی،

    رو به ســوی عالم درون زبان آموز و هر یادگیرنده دارند. هر کودک یا زبان آموز با پیمودن هشت گام زیر، به چنین توانایی‌هایی در آموزش زبان دست می یابد:

    گام نخســت: پــرورش و تقویــت خوب گوش دادن، تربیت سواد شنیداری ( از راه گوش)؛

    گام دوم: پرورش و تقویت خوب دیدن، تربیت سواد دیداری ( از راه چشم)؛

    گام سوم: پرورش و تقویت حس بویایی، تربیت توانایی درک و تشخیص بوها ( از راه بینی)؛

    گام چهارم: پــرورش و تقویت حس چشایی، تربیت ذائقه و هوشیارسازی قوه ی چشایی ( از راه چشیدن و مَزیدن)؛

    گام پنجــم: پــرورش و تقویت حس لامسه، تربیت سواد بساوایی (از راه لمس پدیده‌ها)؛

    گام ششــم: پرورش و تقویت قدرت تخیّل به کمــک ارتباط عناصر تصویری و داستان ساز ( از راه قوه ی خیال)؛

    گام هفتم: پــرورش و تقویت مهارت اکتشــاف و پرسشــگری و کنجکاوی، با تأمّل در عناصر دیــداری ( از راه قوه ی تفکّر و هوش)؛

    گام هشتم: پرورش و تقویتِ تواناییِ چه گفتــن، چگونه گفتن و چه هنــگام گفتــن ( از راه تعقّل و توانش های زبانی).



  • کلمات کلیدی :
  • نظرات شما ()

    نوشته شده توسط:   ف - اکبری شلدره  

    کودک و زبان مادری-10
    جمعه 103 مرداد 26  7:12 عصر

    به هر روی، در برنامة درســی حــوزة تربیت و یادگیری زبان و ادبیات فارســی، به اهمیت بهره‌گیــری از حواس در آموزش توجّه ویژه شــده است.

    به همین ســبب، در کتاب‌های فارسی دورة ابتدایــی، چینش محتوا و طراحی فعالیت‌ها و تجربه‌های یاددهی- یادگیری بر بنیاد پــرورش حس‌ها در جهت تقویت مهارت‌های زبانی، ســامان یافته اســت.

    برای نمونه، حضــور «نگاره یا لوحه»، امروزه، در آغــاز آموزش زبان رسمی فارســی در پایة اول ابتدایــی، به دلیل اهمّیت حــس دیداری و تربیت ســواد بصری اســت.

    تصاویر، آســانتر درک و دریافت می‌شــوند؛ زیرا مفاهیم ذهنی را حسّی و دیداری می‌کنند.

    کودکان اوّل دبستان، به سبب اینکه در مرحلة نخست زبان آموزی رسمی قرار دارند، به کمک تصویر و دریافت از راه چشــم، کم کم بر توانایی ذهن و زبان خویش می افزایند.

    بنابراین، دریچة ورود دانش آموزان میهن ما، به دنیای زبان آموزی در کتاب فارسی «نگاره‌ها» هستند؛ و این یعنی، تربیت سواد بصری، بنیادگذارِ یادگیری است.



    نظرات شما ()

    نوشته شده توسط:   ف - اکبری شلدره  

    کودک و زبان مادری-9
    یکشنبه 103 مرداد 7  9:9 صبح

    نقل این سخنان، تنها برای نشان دادن اهمیت حواس در چشمِ مؤلفان کتاب‌های درســی نیست؛

    بلکه تلنگر و تذکاری اســت برای پدر و مادرها، معلّمان و همه ی کسانی که در محیط زیســت و رشــد و بالندگی کودک حضور دارند.

    به بیان دیگر، همه ی کارها و کردارها و گفتارهای ما، پیوســته در زیر ذره‌بین این شاخک‌های حسّــی و دریچه‌های دروندادی کودکان قرار دارند و

    لحظه لحظه، به ســامانه ی ذهن آنان مخابره می‌شــوند. مثلاً اگر معلمی در کلاسی با سی شاگرد کار می‌کند، همزمان یکصد و بیست چشــم و گوش

    یا شاخک حسّی ظاهری، همه ی حالات و کُنش‌های او را زیر نگاه خود دارند و آنها را بررســی و ارزشداوری می‌کنند.

    به همین سان، می‌توان نقــش پــدر و مادر در یــک خانــواده و میزان اثرگذاری رفتارهای گویــا و خاموش آنان را در روح و رفتار و چگونگی تربیت‌پذیری کودکشان واکاوی کــرد

    و گفت که اگر آنها دو کودک در خانه دارند؛ هشت حسگر و گیرنده، دم به دم همه ی ُکنش‌هــای آن دو را زیر نگاه خود دارند و آن را بررسی می‌کنند و

    در هنگامه‌های ناگزیر زندگی، بازخورد رفتاری متناســب با آن را به پدر و مادر نشان خواهند داد.



    نظرات شما ()

    نوشته شده توسط:   ف - اکبری شلدره  

    کودک و زبان مادری-8
    چهارشنبه 103 خرداد 16  5:21 عصر

    حس ها، شکارگران اطلاعات

    ابوحامد امام محمّد غزالی در کتاب »مشکوة الانوار« می‌نویسد: »حواس پنجگانه، همه از گزارشــگران عقل اند.

    عقل جز اینها در نهان، گزارشــگران دیگری نیز همچــون خیال، وهم، فکر، ذاکره و حافظــه دارد... که در عالم خاص خــود بر آنان حکم می راند«(غزالی، ،1364 45-6).

    خواجه نصیرالدین توسی، در فصل هشتم (در کیفیت انتفاع به حس در اکتساب علوم) از کتاب «اساس االاقتباس» می نویسد:

    «باید معلوم باشــد که مفاتح ابواب علــوم کلی و جزوی حس اســت... و به این سبب، معلّم اوّل (ارســطو)گفته است در این علم که « مَن فقدَ حسّاً، فقد علما» (توسی، 1389،ص 344)

    همچنین »موریسون، کیث» هم در مقالة «فلسفة تعلیم و تربیت و چالش نظریــة پیچیدگی»، حس ها را شــکارگران اطلاعات می خواند و می نویسد:

    «مغز کودکان خردسال برای یادگیری، با دقّت و احتیاط به دنبال کسب اطلاعات از محیط است... . اندام حسی، اطلاعات را به شــکل منفصل دریافت نمی کنند؛ آنها به صیــد اطلاعات می روند.

    یادگیری یک جســت وجوی فعال است». (میسن، ،1394 ص 54).



  • کلمات کلیدی : حس ها، ادراک، آگاهی.
  • نظرات شما ()

    نوشته شده توسط:   ف - اکبری شلدره  

    کودک و زبان مادری-7
    شنبه 103 اردیبهشت 15  2:6 عصر

    پس، هر یک از حس‌ها، دریچه‌ای برای تماس انســان با عالم بیرون و شناخت آن است.

    چنان کــه دیدیم از راه حس‌هــای پنجگانه (شــنوایی، بینایی، بویایی، چشایی، بساوایی)،

    ذهن کودک، رفته رفتــه با تجربه ها و یافته های تازه ای آشــنا می شــود که این جهان یا سامانة ذهنی او را مایه ور می ســازند.

    بــه بیان دیگر، ایــن پنج حس، پنج رود درون ریز هســتند که شخصیت ذهنی و سامانة فکری کودک و عقل و خــرد او را آبیاری می کننــد

    و به آن، حیات، حرکت، برکت و حتی حرمت میب خشند.

    شایان ذکر اســت که در آثار و نوشــته های متفکران بزرگ مســلمان نیز به حواس پنجگانه توجه خاص شده است.

    علی ُ بن عثمان هجویری در کتاب «کشــف ِ المحجوب» پنج درِ علوم را بدین سان برمی شمارد و آن ها را سپاه سالارِ علم و عقل، می نامد:

    «کلّیت علوم را حصول، از این پنج در بوَد: یکی دیدن و دیگر شــنیدن، دیگر چشیدن، چهارم بوییدن، پنجم بَسودن؛ و این پنج حواس، سپاه سالارانِ علم و عقل اند». (هجویری، ،1371 ص415).



    نظرات شما ()

    نوشته شده توسط:   ف - اکبری شلدره  

    کودک و زبان مادری-6
    یکشنبه 103 اردیبهشت 2  9:9 صبح

    خانواده و محیط زبانی کودک

    کودک پس از ســپری کردن دوران همزیســتی خود با مادر، یــا همان دوران جنینی، به دنیای تــازه ای به نام «خانواده» پا می نهد.

    محیط خانواده بنیادی ترین عرصه برای شــکل گیری و بالندگی زبان کودک است.

    در این عرصه است که کودک با آواها و سیماها و نگاه های تازه ای روبه رو می شود.

    آوای گفتار مادر، پدر، خواهر، برادر و دیگر بســتگان خانواده، همچنین سیمای پدر و دیگران،

    و نیز نگاه های آمیخته به مهر و آغوش گرم و گوارای مادر، پدر، مادربزرگ و پدربزرگ و دیگر نزدیکان، تجربه هایی قشــنگ و رنگارنگ برای کودک به شمار می آیند.

    گوش کودک، آواهای اهــل خانه را به انباره یا حافظة ذهنی او می سپارد و چشم او نیز ســیمای ساکنان خانه را به سامانة ذهنش می برد.

    کودک، علاوه بر این، بوی مهر و محبت هر کس را هم در نوع کُنش ها و رفتارهایش درک می کند؛

    یعنی هر کس را در ذهن خود، به تناســب نوع رفتارش، رمزگذاری عاطفی و شناسایی می کند.

    به همین ســان، هر گونه خوراکی را هم با طعم و مزة ویژه اش، در سامانة چشایی خود، رمزگذاری و نشاندار می نماید،

    و ســرانجام نوع و چگونگی تماس و برخورد با دست و صورت و بدن کودک، برایش پیامی را به ذهن مخابره می کند که با خود، رمزی و نشــانی از شخص یا شیء دارد.

    کودک به کمک همین رمز یا نشان اســت که در رفتارهای بعدی خود نسبت به افراد یا اشیاء، آنان را می شناسد و به فراخور آن، واکنش نشان می دهد.

    این نوشته، هنوز به فرجام نیامد.



    نظرات شما ()

    نوشته شده توسط:   ف - اکبری شلدره  

    کودک و زبان مادری - 5
    سه شنبه 102 دی 19  7:36 عصر

    پس، نخســتین آموزشگاه و پرورشــگاه ذهن و زبان کودک، دامــان مادر و حــس و حال‌ها و کرد و کارهای اوســت. امّا با گذشت ایّام، اندک اندک، کودک رشد می‌کند و دامن مادر، جای خود را به محیط بزرگ‌تر »خانواده« و سپس اجتماع می‌سپارد.

    فضای خانه و همدمی با اعضای خانواده، دومین تجربه ی زیستی و زبانی کودک اســت. در این زیســتگاه، کودک با تعداد افراد بیشتری رویارو می‌شود و نوع نگاه‌ها و آواهای زبانی و نشانگانِ حسّی ـ عاطفی و تنوع رفتاری، گستره ی فراخ‌تری به خود می‌گیرد.

    نگاه‌ها، احساسات، رفتارها و رنگ‌ها و آهنگ‌های تازه‌ای در کنار آن کنش‌ها و آواهای دل انگیز مادر می‌نشینند؛ بدین ســان تجربه‌های رفتاری، حسّی، عاطفی و زبانی جدیدی برای کودک در همزیستی با پدر و خواهر و برادر و دیگر بستگان و نزدیکان (دایی، عمو، خاله، عمه و ...)رخ می‌دهد.

    با گسترشِ زیست‌جهان کودک، گســتره ی ذهن و زبان او نیز بازتر و شکوفاتر می‌شــود و همزمان که چهره‌های جدیدی را به این گستره می‌افزاید، ســامانه ی زبانی او هم با صداها، واژگان و تلفّظ‌های تازه‌ای آشــنا می‌شود. چشمان که دو رودِ درون‌ریز هســتند؛

     ســیماهای جدیدی را به انباره ی دیــداری می‌برند و گوش‌ها هم که دو رودِ درون‌ریز دیگر هستند؛ تلفظ‌ها و کلمه‌ها و آواهــای زبانی و دیگر نمادهای شــنیداری را در انباره ی ذهن، ذخیره می‌کنند.

    حسّ‌های دیگر (بویایی، چشایی، بساوایی)هم بــه همینگونه، بر دامنة تجربه‌ها و یافته‌های خود می‌افزایند و سامانه ی ذهن و زبان کودک را مایه‌ور و غنی می‌سازند.کودک، پس از آنکه روزگاری با مادر زیست و زمانی را با اهل خانه و خانواده سپری کرد،

    آهسته آهسته، به سراغ همبازی‌ها و همسالان خود می‌رود. در این فضای ارتباطی جدید، با دنیایی رنگارنگ رو به رو می‌شود؛ با کنش‌ها و حس و حال‌های جدیدی آشــنا می‌شود و کلمات تازه‌ای می‌شــنود و تجربه‌های نوی را می‌اندوزد. .

    بدینســان، می‌بینیم که کــودک از همان لحظه ی نخســت شکل‌گیری هسته ی وجودی اش، در معرض اکتساب و یادگیری قرار می‌گیرد و همه ی این مرحله‌های زیســتی و دوره‌های سنّی، هــر کدام در جایگاه خود، تجربه‌هــای یادگیری و فرصت‌های فربه‌سازی ذهن و زبان به شمار می‌آیند



    نظرات شما ()

    نوشته شده توسط:   ف - اکبری شلدره  

    کودک و زبان مادری - 4
    جمعه 102 آذر 3  12:54 عصر

    پایه و اساس تکوین زبان طفل، علاوه بر گوش، با آوای ضربان قلب مادر، آهنگ نفس‌های او و نیز با نغمه‌ها و لالایی‌های روزان و شــبان مادر، پی افکنده می‌شود

    و درگاه شنیداری طفل نیز آوای مادر را به سامانه مغزی می‌رساند و طفل، خُردک خردک، با طنین این آوا، انس می‌گیرد.

    بدین‌سان، این آوا در انباره ذهن طفل،(حافظه‌ی شنیداری) نقش می‌بندد.

    به همین سبب است که می‌بینیم کودک نوزاد، از میان صداهای گوناگون افراد، به آوای مادر، از گونه‌ای دیگر، واکنش نشان می‌دهد.

     این تنها آوای مادر است که تکانه‌ای در سامانه‌ی ذهنی کودک پدید می‌آورد و تارهای هیجان و عواطف او را متأثر می‌سازد.

    این فراینــدِ زبان‌گشــایی و زبان‌آموزی را ایرج میرزا (درگذشــت 1304 شمســی) به سادگی و زیبایی در قطعه‌ی معروف زیر، بیان کرده است:

     گویند مرا چو زاد مادر

    پستان به دهن گرفتن آموخت

     شب‌ها برِ گاهوارة من

    بیدار نشست و خفتن آموخت

     دستم بگرفت و پا به پا بُرد

     تا شیوه‌ی راه رفتن آموخت

    یک حرف و دو حرف بر زبانم

     الفاظ نهاد و گفتن آموخت

     لبخند نهاد بر لب من

     بر غنچه‌ی گل، شکفتن آموخت

     پس هستی من ز هستی اوست

     تا هستم و هست، دارمش دوست.

    ( دیوان ایرج میرزا،1353، ص 167)



    نظرات شما ()

    نوشته شده توسط:   ف - اکبری شلدره  

    کودک و زبان مادری-3
    شنبه 102 آبان 13  7:31 عصر

    به هــر روی، از موضوع ســخن »خانواده و زبان«، دور نیفتیم.

    بر پایه آنچه نگاشــته آمد، وجود انســان خمیره‌ای است ترکیبی که بذر هستی‌اش در کِشــتگاهِ وجود مادر،

    زیر سایه ی جانبخش آفریدگار و نقشبند هستی، می‌روید و می‌بالد.

    همزیســتی و همدمی طفل با مادر، در ایــن دوران، خلق وخــو و روش و منش و ُکنش دانه وجودی طفل و سامانه ذهنی او را شــکل می دهد

    و یکی از این کنش‌ها«زبان»است. اینکه در گفتارهای روزانه و فرهنگ عامه، این همــه بر اهمیت«مــادرزاد»بودن ّکُنش‌ها و رفتارهای اشــخاص تأکید می‌شود، بی سبب نیست!

    یکی از دستاوردهای دامان مادر برای کودک، زبان است. زبان به بیان قُدما « مادرآورَد» اســت، یعنی آنچه از مادر رســیده و مادرزاد است.

             « مرا هست این نکویی مادرآورد                مرا دایه به مهر و ناز پرورد». فخرالدین اسعد گرگانی، ویس و رامین

    یا افضل الدّین بدیل خاقانی در غزلی می‌گوید:

           «به باغ وصل تو، خاری رقیب صد ورد است        به یاد روی تو، دُردی طبیب صد درد است ...

            به روزگار، هوای تو کم شود؟ نی نی             هوای تو  عَرَضی نیست، مادرآورد است » خاقانی شروانی، ،1368 ص 560



    نظرات شما ()

       1   2   3   4   5   >>   >

    لیست کل یادداشت های این وبلاگ
    کودک و زبان مادری- 12
    کودک و زبان مادری -11
    کودک و زبان مادری-10
    کودک و زبان مادری-9
    کودک و زبان مادری-8
    کودک و زبان مادری-7
    کودک و زبان مادری-6
    کودک و زبان مادری - 5
    کودک و زبان مادری - 4
    کودک و زبان مادری-3
    کودک و زبان مادری-2
    کودک و زبان مادری -1
    زبان، شاهراه رسیدن به جهان نور و روشنایی و علم
    کالبد شکافی رمان «ملت عشق»
    نمایی از درون
    [همه عناوین(252)][عناوین آرشیوشده]

    شنبه 103 آبان 26

    کل:   590789   بازدید

    امروز:   60   بازدید

    دیروز:   29   بازدید

    فهرست

    [خـانه]

    [ RSS ]

    [ Atom ]

    [شناسنامه]

    [پست الکترونیــک]

    [ورود به بخش مدیریت]

    پیوندهای روزانه

    وبلاگ ادبی [265]
    سایت های ادبی [273]
    گروه ادبیات فارسی [693]
    [آرشیو(3)]

    آشنایی با من

    زبان آموزی

    لوگوی خودم

    زبان آموزی

    دسته بندی یادداشتها

    مقتل[2] . مقتل ، فدایی مازندرانی ، ادب عاشورایی . مقتل فدایی مازندرانی . مقتل فدایی مازندرانی ، نوحه ها . نشان اضافه، همزه، خط فارسی . نگرش شبکه ای ، فارسی ششم، رویکردخاص،رویکردعام، برنامه ی درسی ملی . نوروز . واژه های مصوّب . واژه، گزینش، بافت سخن، کاربست . کُنش خواندن، دریافت، فرایندهای مغزی . کودک، زبان، حس ها، واژه ها . کودک، زبان، خانو.اده، محیط، . کودک، زبان، سواد دیداری، انباره ی بصری، یادگیری. . کودک، یادگیری، زبان، حس ها، دریچه های دروندادی. . کودکف زبان آموزی، حافظه ی شنیداری، ایرج میرزا . آبشخور . آداب نوشتن ، هنجارهای درست نویسی . آموزش ، فراشناخت ، هداف ، مراحل . آهنگ، لحن، عاطفه و فضای حسّی متن، ادبیات، علوم و فنون . آوردگاه، علوم، فنون، ادبیات، فارسی، دهم . انشا ،توسعه ی تفکر و پرورش توانایی . ایران . ایستگاه سوم - علوم - فنون . تربیت . تصویرگری، صندوقی، کتاب درسی . جشن . جنیدی . حافظ . حس ها، ادراک، آگاهی. . حس ها، رودهای درون ریز، ذهن و یادگیری . خودارزیابی، پاسخ، علوم و فنون، ادبی، پایه ی دهم، کتاب درسی. . دگردیسی،فرارفتن،خاک شدن ،شکفتن،تیمار نفس سرگش . زبان . زبان آموزی،درهای علوم،حواس برونی . زبان فارسی، نشانه ها، نام گذاری و... . زبان، بافت ها و باروها، زمان.دگردیسی. . زبان، تلفّظ، کودکان، . زبان، زایش و فرسایش . زبان، گفتار، نوشتار، واژ، هم آیند و پس آیند. . زبان، کودک، مادرآوَرد بودن. . شعر فاطمی . صلاحی . صور خیال . طنز . علوم ، فنون، ادبیات، کارگاه، کالبدشکافی، فصل، پایه ی دهم . علوم و فنون، ادبی، خودارزیابی، تاریخ ادبیات . علوم، فنون، ادبی، خودارزیابی، دهم، قلمرو ها . علوم، فنون، ادبیات، کالبدشکافی، قلمرو ها، کتاب درسی . علوم، فنون، دهم، خوانش و نگارش . غزلیات شمس ، مولانا جلال الدین . فارس، آباده، سفرنگاشت . فارسی دهم، کالبد شکافی، قلمرو ها . فدایی ، اربعین . فدایی مازندرانی . فدایی مازندرانی ، صور خیال ، شعر عاشورایی . فدایی مازندرانی، مرثیه، هلال غم، محرم . فرهنگ، معلم، گوهر، هنر، پیکره و قلب . فرهنگستان . قرآن . کارگاه، تحلیل، علوم ،فنون، ادبیات، بازآموزی، یادیاری . کلیات، سوگ نامه، عاشورایی ، فدایی، مقتل منظوم . کودک . متن، جهان متن، رابطه، خوانش، چندآوایی . متن، خواننده، معنا . متن، ساختار و پیکره، جغرافیا . متن، گونه های متن، متن شنیداری . متن، مقام، حال و لحن . متن-خوانش پذیری- چندصدایی .

    آرشیو

    زبان آموری
    عاشورایی
    روش های یاد دهی - یادگیری
    بهاریه
    خواندن
    مولوی جلال فرهنگ
    فرهنگستان
    نام ها و یاد ها
    سپاس نامه
    درودی چو نور دل
    مهارت های نوشتاری

    اشتراک

     

    طراح قالب

    www.parsiblog.com